|
HET ONTSTAAN VAN DE KERK
HET ONTSTAAN VAN DE KERK
In de beginne…… rond 700 jaar na Christus werd het Christelijk geloof vanuit Engeland naar Nederland gebracht door o.a. Willibrord, Bonifatius en Willehad. Wij Nederlanders lieten ons echter nog niet zo snel overtuigen. Pas in de 10de eeuw speelde het geloof een rol van betekenis. De eerste echte parochies stammen uit de 11de eeuw. In deze periode werd geregeld kerkbezoek belangrijk voor vele Nederlanders.
Voor Drenthe is weinig van de kerstening op schrift gesteld. Archeologische aanwijzingen omtrent voormalige houten kerkgebouwen onder bestaande kerken dateren uit de 10de of 11de eeuw. De oudste historische (stenen)bouwresten dateren uit de 11de en 12de eeuw.
Ontstaan (dorps)kerk Gieten
Wanneer de kerk te Gieten gesticht is, is onduidelijk.
De dorpen, die onder de dingspel Oostermoer vielen, (waaronder Gieten) waren in het jaar 944 al aardige dorpen. De eerste officiële vermelding van het bestaan van Gieten komt echter van een belastingoorkonde van de Bisschop van Utrecht uit 1224. Dit is 200 jaar nadat Graafschap Drenthe door Koning Hendrik II aan Bisschop Adabold werd geschonken (1024 is het begin van de bisschoppelijke tijd).
De eerste op schrift gestelde vermelding van kerkelijk leven in Gieten dateert uit 1302. Het gaat hier om een kerkelijke acte, die ondertekend is door Fredericus, Kerkheer van Geten (= Gieten). Conclusies zijn hieruit niet te trekken, maar je zou toch mogen verwachten dat een kerkheer slechts zijn abt kan vervullen als er een kerk is. En ook andere geschriften uit de 14de eeuw doen vermoeden dat Gieten rond 1300 een kerk had. Of dat ook al voor 14de eeuw het geval was weten we, op dit moment, niet. Wat wel met zekerheid te zeggen valt is dat in 1356 de parochie Gieten bestond.
Mogelijkheid rond ontstaan kerk Gieten
Vanaf de 11de eeuw werden een aantal houten kerken vervangen door tufstenen gebouwen. Vanaf de 13de eeuw werden de “overige” houten kerken vervangen door bakstenen bouwwerken.
De Dorpskerk is een dochterkerk van de Magnuskerk, een tufstenen kerk (schipgedeelte) uit de 11de eeuw. Het is dus mogelijk dat rond 1300 een houten kerkgebouw in Gieten plaats maakte voor een stenen bouwwerk. Gieten wilde nl. vast niet veel onderdoen aan Gasselte waar eind 13de eeuw een bakstenen kerk verrees. Wellicht ging de kerk te Gieten daarbij van particuliere handen over naar het bisdom en was Fredericus zodoende de eerste kerkheer van G(i)eten.
Tekst: Janine Knol
Bronnen:
Drents Archief
Encyclopedie Drenthe Online
Oorkondeboek Groningen en Drenthe
| 
01-05-2024
om
12.00
